Hamilelikte Tüketilmemesi Gerekenler

Hamilelik sürecinde her anne adayının istediği en önemli şeylerden biri hamileliği kendisi ve bebeği için en sağlıklı şekilde geçirmektir.

En başta besleyici değeri yüksek dengeli bir beslenme sağlıklı hamileliğin olmazsa olmazdır. Dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise bazı yiyecek ve içeceklerin doğmamış bebeğiniz için sağlık riski yarattığıdır. Bu sebeple hangi besinlerden uzak durulacağını bilmek anne adayları ve bebeklerin sağlığı için gerekli olacaktır.

Hemen paniklemeye gerek yok! Bilmeden riskli bir yiyecek tükettiyseniz de bebeğinize zarar verme olasılığı çok düşüktür. Böyle bir durumda içiniz rahat etmezse veya besin zehirlenmesine benzer belirtiler yaşarsanız vakit kaybetmeden doktorunuza danışmanız gerekir.

Neden Hamilelikte Bazı Yiyecekleri Tüketmemeliyim?

Bazı yiyeceklerin bileşenleri veya bazı yiyeceklerde bulunan bakteriler ve toksinleri, virüsler, parazitler gibi hastalığa neden olan mikroorganizmalar besin zehirlenmelerine sebep olabilir.

Hamilelik süresince bağışıklık sistemi değişir. Bu sebeple hamilelerin hastalanma riski diğer kişilere göre daha fazladır. Ayrıca bazı mikroorganizmalar bebek için zararlı olabilir. Besin kaynaklı hastalıklara yakalanma riski genel olarak düşük olsa da tüketilecek yiyeceklerin doğru seçilip hazırlanması bu riski daha da azaltacaktır.

Hamilelikte Hangi Yiyecekler Tüketilmemelidir?

Hamilelik sırasında aşağıdaki yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalı veya sınırlandırılmalıdır.

1. Çiğ/Pastörize Edilmemiş Süt ve Ürünleri

Pastörizasyon besinleri hastalık yapıcı mikroorganizmalardan arındırmak için yapılan ısıtma yöntemidir. Bu sebeple pastörize edilmemiş çiğ sütten yapılan süt ve süt ürünlerinden (peynir, yoğurt vb.) uzak durulması tavsiye edilir.

2. Çiğ veya Az Pişmiş Et, Tütsülenmiş Etler ve Kümes Hayvanları

Bu gibi yiyecekler toxoplazma gibi zararlı parazitleri veya salmonella, listeria gibi bakterileri içerebilir. Bu sebeple etler iyice pişirilerek tüketilmelidir. Ayrıca mutfakta çiğ et hazırlanırken kullanılan mutfak malzemeleri ve eller iyice yıkanarak olası bulaş ihtimali önlenmelidir.

3. Çiğ veya Az Pişmiş Yumurta

Çiğ veya az pişmiş yumurta salmonella gibi bakterileri içebilir. Salmonella yüksek sıcaklıklarda yaşayamadığı için yumurta iyice pişirilerek güvenle tüketilebilir. Ayrıca çiğ yumurta içerebilecek ev yapımı besinlerden (bazı tatlılar, mayonez vb.) uzak durmak gerekir.

4. Çiğ veya Az Pişmiş Deniz Ürünleri, Cıva Oranı Yüksek Balıklar

Diğer et ürünleri gibi balıkta iyi pişirilerek tüketilmelidir. Suşi gibi çiğ balık içeren yiyecekler tüketilmemelidir.

Balık protein ve mineraller açısından çok zengin bir besindir. Ayrıca bol miktarda omega-3 yağ asidi içerir. Hamilelikte yeterli omega-3 yağ asidi alımı bebeğin bilişsel fonksiyonları, beyin ve göz gelişimi için oldukça önemlidir. Bu sebeple hamilelikte balık tüketilmelidir. Dikkat edilmesi gereken konu ise cıva oranı yüksek balıkların tüketiminden kaçınmak gerektiğidir. Çünkü yüksek cıva içeriği zararlı olabilir.

Advices of FDA about fish consumption for child-bearing and pregnant women (FDA, 2017)

5. Çiğ Filizler, Hazır Salatalar

Hamilelik süresince çiğ filiz tüketimi riskli olabilir. Nasıl temizlendiğini bilmediğimiz hazır satılan salatalar ise salmonella, E.coli gibi hastalık yapıcı bakteriler içerebilir. Evde hazırlayacağımız salatalarda kullanılacak meyve ve sebzeleri akan su altında iyice yıkayarak tüketmeye ya da sirkeli suda bekletmeye özen gösterilmelidir.

6. Sakatatlar, İşlenmiş Etler

Karaciğer A vitamini içeriğinden oldukça yüksek bir sakatattır. Hamilelik sırasında fazla miktarda alınan A vitamini ile karaciğer hastalıkları ve doğum kusurları arasında ilişki olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu sebeple tüketiminden kaçınılmalıdır.

Salam, sosis ve sucuk gibi besinlerin içerisinde bulunan katkı maddelerinin ise bebekte toksik etkisi olabileceğinden tüketilmemelidir.

7. Kızartmalar ve Aşırı Yağlı Yiyecekler

Akrilamid, sağlığımız açısından olumsuz etkilere sahip olan bir maddedir. Patates kızartması, patates cipsi gibi besinlerin içerisinde ısı etkisi ile oluşur. Ayrıca fırınlanmış bazı tahıl bazlı ürünlerde (bisküvi, kahvaltılık gevrekler, bisküvi) bulunabilir.  Akrilamid, hamilelikte hem anneye hem de bebeğe zarar verebileceğinden bu gibi besinlerin tüketilmemesi gerekir.

8. Paketli Yiyecekler ve Fazla Şeker İçeren Yiyecekler

Paketli işlenmiş yiyecekler bebek gelişini olumsuz etkileyeceğinden tüketilmemelidir. Bu yiyeceklerden hamilelik süresince uzak durulmalıdır. Ayrıca pastane ürünleri, kek, kurabiye gibi fazla şeker içeren yiyeceklerin anneye ve bebeğe hiçbir yararı olmadığı gibi zararı bulunur. Bu sebeple şekerli yiyecekler sınırlı ölçüde tüketilmelidir.

9. Soya Ürünleri

Soya sosu vb. ürünler genetiği ile oynanmış enzimler içerdiğinden hamilelik döneminde anne ve bebeğin sağlığına zarar verebilir. Hamilelikte bu ürünlerin tüketilmemesi gerekir.

10. Alkol

Hamilelikte alkol tüketiminin güvenli bir sınırı yoktur. Tüketilen alkol, plasentadan geçerek bebeğe ulaşır. Büyüme bozuklukları, mental gerilik ve yüz bölgesi anomaliliği ile ilişkili fetal alkol sendromuna sebep olabilir. Bu sebeple hamilelik süresince alkol tüketilmemelidir.

11. Kafein

Hamilelik sırasında yüksek miktarda kafein alımının (günde 300 mg dan fazla) düşük doğum ağırlığı ile ilişkili olabileceğinden kafein sınırlaması önerilir. Hamilelik süresince kafein alımı 200 mg ile sınırlandırılmalıdır. Çay, kahve gibi içecekler dışında çikolata ve bazı meşrubatların da kafein içerebileceği unutulmamalıdır. Tercihinizi kafeinsiz kahveden yana kullanacaksanız az da olsa kafein içerdiğini bilmelisiniz.

12. Bazı Bitki Çayları

Bazı bitki çayları hamilelik döneminde rahim kasılmalarını başlatıcı etkiye sahiptir. Ginseng, ada çayı, aloe vera gibi bitki çaylarının hamilelik süresince tüketilmemesi gerekir. Günde 1-2 fincan ıhlamur çayı güvenle içilebilir.

Hamilelikte tüketimine dikkat etmeniz gereken bazı yiyecekler olsa da, tadını çıkarmanız gereken çok yiyecek de var! Yanlışlıkla potansiyel olarak riskli bir şey yediyseniz endişelenmeyin. Bebeğinize zarar verme olasılığı çok düşüktür. Bununla birlikte, endişeleniyorsanız veya kusma, ateş veya ishal gibi gıda zehirlenmesine işaret edebilecek semptomlar yaşarsanız daima doktorunuzla iletişime geçin.